Geblik of gebottel? Deur Riki Malan

Hierdie storie het my so geïnspireer dat ek dit graag wou deel. 

Riki Malan het die rubriek as 'n opdrag ingehandig tydens die pas afgelope Kompetisie 10 van Skryf jou Storie en Diggroep vir Beginners en Begaafdes. Sy het die algehele sesde plek ingepalm tydens die kompetisie en met haar toestemming deel ek dit graag met die lesers. 

Riki is sonder fiemies en skryf soos sy praat. Sy is opreg en mensliewend en sê 'n ding sonder vertoon. 

Sluit gerus aan by die groepe ... wie weet jy kan dalk ook een van die wenners wees. 

Is daar 'n plek waar ou vergete drome woon? Dalk op 'n eiland waar hul saamtrek en met nostalgie gesels oor wat kon wees, oor sukses en akkolades wat net lang stiltes geword het. Stories wat mekaar met vreugde vul, maar ook hartseer laat oor wat nooit sal wees nie? Die blink van die drome begin taan en die blou-pers vlekke verklik die verloop van tyd.

Geblik of gebottel ... drome het nie 'n vervaldatum nie. Vir elke jaar wat vir my gevoeg word, voel dit asof tyd my nukkerig en aspris van agteraf inhardloop. Ek wil my hande opsteek en aan tyd se wysers hang om die tik-tak te rem, al is dit net vir 'n wyle.

Hier in die tweede rondte van my tweede beurt, wil ek my lewe dubbel ervaar en dorstig indrink voor ek weer vergeet. My drome van lank, lank gelede afstof en blink opvryf met Brasso en 'n sagte lap. 

My eerste droom glimlag haasbek vir my - 'n "Teenage-pop"-koek vir my drie-en- sestigste verjaarsdag - versier met wit en pienk skuimpies, gepak oor 'n tjoklitkoek in die vorm van 'n hoepelrok. As kind was dit vir my die mooiste koek ooit. Dalk is dit nostalgie, maar hierdie jaar is dit myne.

My tweede droom het letterlik in my lewe ingejaag - 'n 1968 Ford Mustang. As tienjarige val ek gat oor kop oor kroon vir die fliek "Bullitt," waarin Steve McQueen die hoofrol vertolk. Ek en Steve het sonder remme saam deur San Francisco se strate gejaag en my hart het vinniger geklop as wat daai Mustang se perde kon gallop.

Hierdie droom bottel ek vir eers, nie net oor finansies nie, maar veral oor die prentjies in my kop. Daar is 'n liedjie wat sê: "your hip bone is connected to your thigh bone" en dit is nie waar nie. Sou ek nou só laag moet buk om in die Mustang te klim, sal dit beslis die dag wees waarop ek uitvind dat my heupbeen aan my enkelbeen, wensbeen, holspier en lagspiere gekoenêk is. Dus, bottel toe met jou.

My derde droom wys dadelik potensiaal en ek voel laf en wil besig raak, want daar is geen rede om nie 'n regte, outydse "garage party" te hou nie! As tiener was hierdie my "sweet sixteen" droom. Sewe-en-veertig jaar later gaan ek self sorg dat die "crinkle paper" geknip en dan skuins van hoek tot hoek oor die plafon gespan word. Die platespeler in die hoek staan gereed om "Springbok Hits" te speel; en die tafel teen die muur gaan gelaai word braaivleis, broodrolletjies en gesnyde tamaties. Die Oros in die emmer wat met twee blikke vrugte in stroop gemeng sal word, moet dien as drinkgoed en sommer ook poeding. Die parytjie gaan afskop af met CCR se "Hey tonight" en afsluit met almal wat uit volle bors saam Cliff Richards " Forty Days" sing. Hierdie droom gaan voor 2023 'n groen regmerkie kry. Hoera!

Terwyl ek onder my Bidboom sit en 'n duik in die kondensmelkblikkie suig, wonder ek wat laat mens jou drome langs die pad verloor of sommer net oorboord gooi. Het jou droom 'n vuuroffer geword om ander warm te hou? 

Die afgelope week het ek met 'n paar vriende gesels oor drome wat was, oor nou en en waar dit heengaan.

"Riki, wanneer realiteit by jou voordeur instap vlieg meeste van jou drome by die agterdeur uit. Trou, werk, kinders, rekeninge, verpligtinge en SOS (same old shit) kruis daagliks jou pad." 

En jou droom?" vra ek. "Is daar iets op die horison wat blink?"

"Net 'n Gadget wat die seer van die verlede uit my brein kan skoonvee en die onnodige bagasie wat mens daagliks saamsleep kan laat verdwyn, ou Rix. Dit is nou my enigste droom." My hart lê skeef vir haar.

Volgende bel ek my bendemaatjie. "Myne bendemaatjie, drome loop dood in doodloopstrate. Daar waar jy die agterste potjie op die stukkende stoofplaat is en elke dag aan die agterspeen moet suig." Haar stem breek terwyl my hart breek.

Deur al die jare wat ek haar ken, bak sy vir 'n inkomste. Elke keer as Koos sy werk verloor as gevolg sy Pethidine-verslawing, moes sy bedags uitspring om te werk, net om saans te kom bak terwyl sy  bid vir bestellings. Hoeveel keer moes sy die handelose leisels optel? Trek na familie, na vriende, na amper op straat? Te veel keer.

Na Koos se dood werk sy hard, word mens en begin lag en huppel. Sy verloor gewig, raak verlief en gooi haar nuwe liggewig hartjie in hande waar dit nie hoort nie, spaargeld en al.

"Nou is ek weer terug waar ek was net na Koos se dood. Elke dag kyk ek in my seun se oë vir onderdak en een bord kos per dag. Agtien ure 'n dag werk ek, Rix. Bak, maak huis skoon, was en stryk, kook en doen skottelgoed, maar dis nooit genoeg of goed genoeg nie," snik my bendemaatjie. 

Hoe vra ek nou hierdie rou vrou met die breekstem of sy nog drome het?

"In al die jare, tussen my gebede en drome, het die Here nooit my kinders honger bed toe laat gaan nie. So, ek moet glo aan my drome. As ek dit nie doen nie, wie sal dan? Ek droom oor 'n huis van my eie waar ek heeldag kan bak ... oor karre wat reg rondom die blok parkeer om hul bestellings te kom afhaal."

"O ja, en iemand wat my kan lief hê. Ek wil in sy oë kyk en sien dat hy dink ek is mooi en nie net goed genoeg nie, maar die beste. Ek wil nie meer naai en nooit swieties kry nie, ek wil swietieswaardig en blomwaardig wees - sonder sooibrand en trane oor 'n bord kos en 'n dak oor my kop. Net dìt, Rix, net dit."

Fokkers, dis wie. Dit is fokkers wat jou drome uitmekaar skeur en dit met hul vuil voete vertrap en vermorsel. "Kyk nou só, skielik kan DÍT skilder, skets, skryf, dig, klei gooi en bak. As-se-fokken-blief, pure wensdenkery!" Pimpel en pers geknyp swem jou drome dan maar vir Dooie-drome-eiland.

Hier op my dak met 'n fiela en tee weet ek dat wens en droom nie dieselfde is nie. Ek wens gereeld my buurvrou moet 'n kramp in haar poephol kry, maar glo my, ek wil nié daaroor droom nie! Jy sien, dit is die ding van wens. Daar waar hy op sy gat sit, sal hy bly sit tot hy in sy laaste gat ingly en onder die kluite beland. Fluit-fluit fêkoff.

My voortrek droom van die afgelope tien jaar het amper net 'n wens gebly, totdat dit skielik drie maande gelede vlerke gekry het. Ek en Vlam-my-Lam het Oos-Rand toe gery en besigheid loop doen.

Sewe erwe langs mekaar met sewe woonstelle, sewe groot eenmankamers en 'n groot ronde dubbelverdieping-huis op elke erf. Die grondvloer van die ronde-huis dien as winter kombuis met 'n kaggelvuur en rakke vol boeke en 'n lang eet- en     kuiertafel. Lag, gesels en liefde sal ons kombuistaal wees terwyl "Die Waarheid"-radiostasie 24/7 uitgesaai sal word. Die boonste verdieping is die somerkombuis, met baie koelte; en 'n ligte bries wat van die see se kant af inwaai.

Hoe gelukkig vir ons dat my en Vlam-my-Lam se drome aan "paralelle spesies" behoort. 'n Groot werkswinkel en opleidingsentrum om dít waarvoor hy gekwalifiseerd is te kan uitleef. Om oud en jonk 'n kans te gee om te "qualify" as die room van elektrisiëns in hierdie land - sonder matriek, want daai papiere is blank domino's.

Sy oë blink terwyl sy hande en die honde saam gesels. "Rixter, ek kan nie wag nie, my ou. My hol brand spierwit soos 'n goeie tweedehandse kar. Ek is reg om weg te spring." 

"Ek sien jou, Vlam Malan."

Dit is my droom is vir jóú. Jy, wie jou menswaardigheid verloor het deur onwaardige mense; jy, wat weggooi is deur jou kinders. Siele wie se oë kraak en breek terwyl hul droomloos smeek om aalmoese, want die werklikheid van honger is seer.

Eensaamheid is 'n bliksem. Hierdie veilige hawe is joune, kosteloos. Die prys is liefde, daagliks betaalbaar met lag en bietjie simpel lawwigheid.

Binne twee jaar gaan ek die rooi tapyt vir jou uitrol. Hier waar jy weer jouself kan vind terwyl jy leer om jouself weer te koester en lief te hê.  'n Plek waar die holtes van jou voete perfek gaan pas. Jou eie plek, teen jou eie pas, op jou eie tyd.

Welkom by God se Spens waar jou drome, gebottel of geblik, weer begin asemhaal. Die Brasso en sagte lappie is onder die wasbak. Help jouself.

Drome is gebede wat deur die Here self beantwoord word. Mooi drome vir jou.

Julle moet my nou asseblief eers verskoon. Ek wil gou gaan kyk of ek Ansie voor in die ry by Liewe Jesus kan indruk vir haar dak en bord kos, sonder sooibrand en trane. Ek weet jý sal verstaan.

Kopiereg Riki Malan 31 Julie 2022

 

Die ander vrou deur Lynelle Clark

As geskeide vrou leer jy vinnig wat beteken die terme: Die ander vrou. Dit is nie iets waarvoor jy beplan nie maar is onvermydelik wanneer jy weer betrokke raak met ‘n man. Julle kan hoe diep in mekaar se oë kyk en op elke vlak mekaar aanvul maar sy is die een wat hom die beste geken het en nogsteeds ‘n rol speel. Soms dink ek dit is juis nodig dat die twee bymekaar uit moet kom en gesels wat positiewe resultate kan lewer. Selfs hartseer kan voorkom. Maar dan kan dit ook ‘n fiasko wees en julle twee is soos olie en vuur en die vonke spat. So, skrap die gedagte. Want dit werk nie. Ek weet.

Die ander vrou is skielik iemand, met ‘n naam. Alhoewel jy haar nog nooit ontmoet het nie, is sy ‘n permanente deel van jou lewe. As nuweling word jy vergelyk, beoordeel en bespreek deur vriende en familie. Ongeag hoe hard jy probeer jy kan haar nie ignoreer nie. Deels omdat sy gedurigdeur opkom in gesprekke veral as julle in dieselfde kringe beweeg of indien daar kinders betrokke is.

Met sosiale media is dit selfs makliker om van die ander vrou te wete te kom en op haar te volg aka spioeneer. Wie het dit nie al gedoen nie? Ons gebruik verskeie redes om onsself te regverdige maar feit bly ons wil meer weet oor die vrou wat die man in jou lewe gedeel het of deel. Dit hang af aan watter kant jy staan.

Ek onthou in my eerste huwelik het ons verhouding ook maar pas begin en het ons saam na ‘n kerkkamp gegaan. Die Sondagoggend moes hy gou ‘n draai loop en sê ek moet solank gaan sit. By ons sitplek het sy Bybel op die vloer gelê waar ek dit op getel het. Daar, voor my voete val toe ‘n foto uit van sy vorige meisie. ‘n Duisend vrae het deur my gegaan in ‘n bestek van sekondes. Agterna het hy my verseker dat die verhouding verby is. Ek het hom geglo. Ons is getroud. Met verloop van tyd het sy elke keer, op die mees onverwagse oomblikke, na vore gekom. Jy sien, sy familie kon haar nie vergeet nie, en het by tye ook kontak met haar gehad. Elke keer het hy my verseker dat sy iets van die verlede is. Maar sy het bly opduik wat wel sy stremming geplaas het. Toe ons huwelik op die rotse loop was sy skielik weer terug. Sommer netso, na 30 jaar van geen kommunikasie. (Ek wil ook nou nie enige wyshede hoor nie… Los dit daar.)

Toe jy vir die eerste keer getroud is was die ander vrou die skoonma en ‘n baie mooi verhouding ontstaan tussen julle twee. Vir my het dit tien jaar gevat om ‘n goeie verhouding op te bou met haar. Ons het beslis ons verskille gehad aan die begin maar selfs dit het minder geword en het ons mekaar aanvaar.  Vir ander is die verhouding pynigende en vind dit so ondraaglik dat hulle sal wegstap bloot net vir die vrede. Luister net na al die skoonma grappe wat sirkuleer en jy sal weet wat ek bedoel. Eintlik is dit baie ernstig en kan ‘n huwelik maak of breek.

Ek het al verskeie boeke gelees, films gekyk en na vrouens geluister waar die ander vrou eintlik ‘n

groot rol speel, besluite en hantering van die nuutgevonde verhouding. Dit is natuurlik nie iets wat ons sal erken nie maar dit gebeur onbewustelik. Soos ek, wat onlangs my haarstyl verander het toe ek agter gekom het ek en die ander vrou se styl is dieselfde. Jip, het haar opgespoor op die sosiale netwerk. Eintlik so onnodig maar dit werk tog sielkundige op jou in. Moenie lag nie… ek is ook net mens.

Ek glo altyd dat ‘n saak twee kante het, elkeen se weergawe kan verskil van die ander. Ek hou daarvan om eerder ‘n ingeligte besluit te neem as om toe oë in iets te stap. Het mos gesê ons elkeen regverdig die spioenasie ding op die Internet. Met my vorige verhouding het die man my alles van homself vertel, sy eie tekortkominge erken en my oortuig dat hy gereed was vir ‘n nuwe blaadjie. Hy het my selfs gevra of ek hom sal help en soos ‘n dapper vrou het ek die stryd betree. Maar daar was verskeie kere wat ek gewonder het wat maak hy, met wie praat hy, en waar is hy? Die saadjie van twyfel was geplant, vernaam hoe meer ek te wete gekom het. Dan het ek gaan ondersoek instel oor die ander vrouens en probeer om alles op te lees wat ek kon. Met hom was dit eintlik maklik want Google het heelwat inligting oor hom gehad.

 Wanneer jy na haar kyk dan wonder jy hoeveel van hierdie man se kwessies moes sy verdra bloot vir die vrede in die huis. Hoekom het sy koud geword? Hoekom het sy weggestap? Wat het haar gedryf om te vra vir ‘n egskeiding? Honderde vrae wat jou laat peins oor die wysheid van die verhouding. Moet jy die kans waag?

Ons wil so maklik glo dat ons lewensmaat die regte ou is vir ons. Jy is bereid om sy foute te oorsien, saam met hom te groei en ruimte te maak vir mekaar maar die ander vrou is altyd in die agtergrond.

“Ek wil eerder by jou bly maar nou moet ek haar gaan help.” Moes ek ‘n paar keer hoor in ‘n vorige verhouding. Dan staan jy terug, oortuig hom dat dit reg is om haar te help. Por hom aan om te gaan.  Jy wil tog nie as die feeks bekend staan nie. Nie dat sy bewus was van my nie – dit het ek ook geweet.

Die ander vrou in my gewese man se lewe het my vinnig laat verstaan dat ek my plek moet ken. So lyk my daar is tog vrouens wat nie ‘n probleem het om te baklei nie. Daar is niks fout daarmee nie en miskien is ek maar net te sag… Hoe ook al sy, elke houding het ‘n reaksie en ek wou net wegkom van als af. So dit het my nie gepla nie.

Op een stadium was ek beskou as die perfekte vrou maar die eise van die egskeiding asook die toenemende finansiële druk gevul met onsekerhede het die verhouding laat skipbreuk ly.

In sommige verhoudings veroorsaak die kinders dat hulle nog moet kommunikeer. Sy kan die kinders gebruik om hom te manupileer om haar sin te kry en as pa is hy in twee geskeur. Jy, as die ander vrou staan dan eerder terug, omdat jy glo dat dit die beste is. Of is dit net ek wat so opgetree het?

In baie gevalle is daardie vrou ‘n spookagtige figuur in jou huishouding. In my verhouding met my verloofde is ek baie dankbaar byvoorbeeld dat niks van die ander vrou saam gekom het nie. Ek weet nie of ek gemaklik sou gewees het om haar geliefde bak uit te haal en iets daarin voor te berei nie. Of om haar tafeldoek te gebruik om vir my kinders te dek nie. Dit is klein goedjies – en sommige sal sê dit is aardse goed – maar aan dit kleef tog ‘n nostalgiese gewaarwording wat jy nie kan ontken nie. Ongeag hoe hard jy probeer om dit te vermy. Ek dink baie keer aan die goed wat ek agtergelaat het, en hoe sy voel daaroor. Kan sy dit regtig met vrymoedigheid gebruik? Of bly sy ook maar stil, verdra dit en stap aan?

Die ander vrou is onlosmaaklik deel van jou lewe. Dit is iets waarmee elke vrou saam leef en na die beste van haar vermoë moet verwerk. Ons vrouens is mos goed daarmee. Om te verdra en aan te stap sonder om ‘n groot bohaai daarvan te maak. Jy steek dit net diep weg want jy wil tog nie hê mense moet dink jy is jaloers of gun haar nie iets nie. Jy leer om nie te reageer op die subtiele maniere van domineer of manupileer nie. Jy wil eerder glo jy is beter as dit. In die proses leer jy jouself vind en bou jy ‘n nuwe lewe saam met jou nuwe liefde as om te top oor haar.    

Ek glo dit is ‘n onderwerp waaroor baie gepraat sal word. Maar is juis ook een van die onderwerpe wat min gepraat word. Ons is net nie altyd bereid om eerlik met onsself te wees nie.

Die ander vrou is hier om te bly – met of sonder jou toestemming. ‘n Wese, nes jy wat net die beste vir jou maat wil hê en sal baklei vir haar eie plekkie in die son. Hoe elkeen dit hanteer hang van ons af.

Kopiereg@LynelleClark2018

‘n Terugblik op 2017

Die jaar het rof begin. Van ‘n blink toekoms op Stilbaai het net die suur van verraad en hofsake oorgebly. My wêreld het oornag drasties verander en ek moes introspeksie doen oor die pad vorentoe. Verdere negatiewe gebeure in die begin van die jaar het my nog verder in ‘n maalkolk gesit en my lewe het uitmekaar geval, so het dit gevoel. Ek kon net niks reg doen nie, elke besluit katastrofies.  Die donker dieptes reg om my in te sluk.

Lesse is onvermydelik in die lewe, daarsonder sal ons onvolwasse mense bly wat geen besluite kan neem nie. Die kleinste dingetjie sal ons ontspoor en verward laat. Lesse maak ons tog sterk, leer ons wat om te vermy en van watter stoffasie ons nou eintlik gemaak is. Die lewe is een groot leerskool – daar betaal jy herhaaldelik skoolgelde, met geen sertifikaat aan die einde daarvan nie. ‘n Kringloop wat ons meësleur en onverklaarbaar laat in sommige gevalle.  Die lewenslesse vorm ons: liggaam, siel en gees.

Die grootste les wat ons moet leer is dat die wêreld ons niks skuld nie en dat alles nie om “my” draai nie. Hoe maklik het ons-ons nie vererg of gewip omdat ons nie ons sin kon kry nie en op geeindig met eier in ons gesig. Want die wêreld skuld my. Of is ek die enigste een met wie dit gebeur het?

Elke les van 2017 het my nog verder gevorm wat my letterlik na ‘n plek gelei het, ‘n plek waar ek moes hensop en oor gee. Vir lank het ek God weggeskuif uit my lewe as gevolg van diep gewortelde seer. Selfs hiermee moes ek deel, danksy gehoorsame mense wat oor my pad gekom het op die regte tyd. Ek moes weereens erken:  sonder Hom is ek niks. Toe ek die leisels weer terug gee aan die groot bestuurder het dinge in plek begin val.

Daar is nog dinge waarmee ek worstel – selfs tye wat ek myself verwyt vir verkeerde besluite die laaste drie jaar wat ‘n nadraai gemaak het. Maar soos wat ek altyd my kinders geleer het – elke besluit kom met verantwoordelikheid saam, en ek moet saam met die gevolge leef. Dit het my tog sterker gemaak, al wou ek dit nie so insien nie of selfs nie verstaan nie. Daar sal seker nog lesse kom, en sommiges sal ek slaag en ander sal ek dop maar ek weet nou sonder die Anker sal ek nie my skippie deur die storms kry nie.

Ek het defnitief geleer om meer te lag en alles nie so ernstig op te neem nie.

Ek het geleer om te laat gaan en dinge te aanvaar vir wat dit is: lesse.

Ek het geleer om nie oor alles skaam of vernedered te voel nie. Life happens met almal, goed of sleg.

Ek is nog hier, ek haal nog asem. Ek leef. Solank ek dit doen is daar hoop om eendag met sekerheid te kan sê: die meetsnoere het vir my ook op lieflike plekke geval.

Kopiereg @ LynelleClark2018